Ci teniamo alla tua privacy. Usiamo i cookie per migliorare la tua esperienza di navigazione e ricordare le tue preferenze. Maggiori info qui. Registrandoti o accedendo al sito accetti espressamente le norme sulla privacy riportate in questa pagina
Nois bi tenimus a sa privatesa tua. Impreamus sos cookie pro megiorare s’esperièntzia de navigatzione e sas preferèntzias tuas. Agatas prus informatziones inoghe. Marchende·ti o intrende in su situ atzetas sas normas in vigèntzia subra sa privatesa marcadas in custa pàgina

GIOVANNI FILIPPO PIRISI PIRINO, SU POETA “BANDULERI” DE BORUTA

Giuanne Filipu Pirisi Pirino est nàschidu in Boruta in su 1835, s’agatant pagas notìtzias biogràficas suas. Ischimus, gràtzias a don Giuanne Marras, chi est istadu finas retore de Boruta, chi fiat istadu dischente de unu tzertu mastru Cossu de Tiesi, chi faghiat su caltzolaju, issu puru topu comente benit a nàrrere in custa cuartina:

Da ch’andaio a domo ‘e mastru Cossu,

deo a ischente e issu  cabu mastru,

in lumbos l’aiat isse su guastu

e deo l’apo ‘e su rajolu in s’ossu.

De issu faeddat Enrico Costa, chi paret l’epat bidu in atividade in sas carrelas de Tàtari, cando sos cantadores giraiant peri su logu pro bèndere sas poesias issoro. In su romanzu La bella di Cabras (1887), nos ammentat de “su poeta topu de Boruta, Pirisi Pirino, chi cumponet e cantat, imprentat e bendet in totu s’ìsula sas poesias suas geniosas”.

Finas Antonio Gramsci, in su 1927, lu fentomat, mancari faddende su sambenadu e sa bidda sua, in una lìtera imbiada a sa mama: “Quando ti capita mandami qualcheduna delle canzoni che cantano per le strade i discendenti di Pirisi Pirione di Bolotana”

Custos poetas bandidores fiant atentos meda a sos fatos de crònaca, bortas meda in sas poesias issoro nde faghent contos proite a sa zente chi iscurtaiat e comporaiat sas poesias custos argumentos interessaiant meda. 

Giuanne Filipu si podet dare chi siat istadu su primu a fàghere custa atividade de poeta “giròvagu”, difatis, paret apat comintzadu in sa meidade de sos annos otanta de s’Otighentos, pustis, in finitia de de su sèculu, e in sos primos annos de su Noighentos, amus notìtzias de àteros poetas chi ant sighidu s’esempru sou.

In sas poesias suas in prus de fatos de crònaca si bi faeddat finas de amore, de cosas de santos e de cheja, de sas gherras e de bandidos, prus de totu de su famadu Giuanne Tolu (Pro sa libertade de su primu bandidu sardu Giuanne Tolu fiolinesu, fi’ 32 annos latitante, bessidu in libertade s’82 in sa Corte de Assise de Frosinone).

Finas a pagu tempus como sas poesias suas s’agataiant ebbia in sos fòglios volantes originales chi sunt remunidos in paritzas bibliotecas de Sardigna, oe, gràtzias a s’impignu de Salvatore Tola, sunt istadas regortas in su libru “Giovanni Filippo Pirisi Pirino. Il poeta girovago” publicadu in su 2008 dae s’editore “Della Torre” de Casteddu.

Inoghe fatu paritzos versos suos dae sa poesia: ”Pro sa libertade de su primu bandidu sardu Giuanne Tolu fiolinesu”

1.

S’annu barantanoe e otighentos

già m’est costadu su mi cojuare,

pro cussu so ’essidu a bandidare

furriados mi sun totu sos bentos,

de primu piagheres e cuntentos

mi pariat sa gloria passare,

mi fuit sa delitzia de gosare

neghe de unu preideru ostinadu.

M’allegro c’a su mundu m’an torradu.

2.

Traitu ’e su preideru ostinadu

già nd’at sufridu sa persone mia.

Issa a mie una santa mi pariat,

e mi fia cun geniu cojuadu,

e tot’in d-una m’agato ingannadu

pro sa mala incontrada cumpagnia,

mai custu discurrer lu podia

chi su gosare m’aeret privadu.

M’allegro c’a su mundu m’an torradu.

[…] 

22.

Pro finis sos giurados rispetade

e leade dae me s’isperimentu,

su m’ider solu intr’e gabbia tentu

Tolu a sessant’annos de edade.

Bessit sa Corte cun felicidade

nerzende a Tolu: «Ses salvu e cuntentu».

Fato a sos avocados cumprimentu

c’apo sa penetentzia accabadu.

M’allegro c’a su mundu m’an torradu.

 

 



Condividi l'articolo: Condividi

Newsletter

Iscriviti alla newsletter per rimanere aggiornato sulle ultime iniziative. Terms and Condition
Joomla Extensions powered by Joobi

In sardu deo? Semper, cada die, a fitianu!

“IN SARDU DEO? SEMPER, CADA DIE, A FITIANU!‟

Dae s'archiviu de s'ULS Meilogu

  • Giogu: Bumburija-Bumburija

  • ELETZIONES COMUNALES BESSUDE - AVISU

        COMUNE DE BESSUDE PROVÌNTZIA DE TÀTARI ELETZIONE DERETA DE SU SÌNDIGU E DE SU CONSÌGIU COMUNALE DE SU 25/26 DE SANTUGAINE 2020 UFÌTZIU ELETORALE   SI DAT A ISCHIRE CHI: PRO LOGRARE SOS...

  • Sardigna groga, Pasca in ruju

    Polèmicas pandèmicas oe in sos giornales, cun corfos pari pari intre majoria e minoria regionale. «Oe – La Nuova/Aime - in arrivu a s’ìsula 7 mìgia fialas de AstraZeneca, ant a serbire pro...

  • Su palatzu de Baldu

    Sas chircas archeològicas conduidas de reghente in su logu naradu “Santu Stevanu”, oe in fundamentu de sa bidda de Locusantu, nd’ant bogadu a campu unu fraigàrgiu medievale, sa Villa de Sent...

  • Ispìritu Santu: su programma de sa festa turalvesa

    Comintzat chenàbura su 6 de làmpadas sa festa ammaniada dae su Comitadu “Ispìritu Santu 2014”. Acò su programma Chenàbura su 6 a sas 18: Mini-olimpìades cun sos pitzinnos de Turalva in pratza...

  • Adiosu 2020, sos editoriales de sos giornales sardos

    S'annu de sos giornales sardos serrat cun sos editoriales de sos duos diretores. Antonio Di Rosa, in sa Nuova Sardegna nche diat chèrrere lassare a palas su 2019 de sa pandemia, de sos...

  • NOAS DAE CHEREMULE. PROGETU “ORCHESTRA”.

    NOAS DAE CHEREMULE. PROGETU “ORCHESTRA”. S’Amministratzione Comunale sighit a organizare eventos: chenàbura 5 de abrile dae sas oras 7 de sero, in su Tzentru Culturale postu in sas ex iscolas, s’at a...

  • COMUNE DE TURALVA - Campagna vatzinale Covid-19

      COMUNE D TURALVA       CAMPAGNA VATZINALE COVID 19     Nch'est dende borta sa setziada vatzinale chi at pertocadu sos tzitadinos de sa fàscia 70/79 annos de Turalva e de sas biddas de Meilogu, sas chi tenent...

  • Itireddu: cun paga ispesa e ideas medas si podent ammaniare servìtzios ùtiles pro sa populatzione

    S’Amministratzione comunale, in relata a sas atividades pro sos pitzinnos minores, organizat  dae su 28 de Trìulas a su 4 de Cabudanni su laboratòriu  “S’iscola de sos Pitzinnos”. Est abertu a totu...

  • Noas dae su Comune de Sìligo - Cuncursu pùblicu

    COMUNE DE SÌLIGO Provìntzia de Tàtari Carrela de F. Cossiga, n. 42 – 07040 Sìligo (SS) tel. 079/836003 www.comunesiligo.it Cuncursu pùblicu a tìtulos e esàmenes pro assùmere a tempus indeterminadu e...

Cerca nel sito

Sardegna, terra unica: attrazioni da visitare

Dal nostro archivio

Seguici su WhatsApp e Telegram

Unisciti ai nostri canali WhatsApp e Telegram per ricevere gli aggiornamenti di Àndala noa (Info)

Seguici sui nostri canali

Scarica Àndala App

Android apk download

Con la cultura si possono fare grandi cose